Vraag en antwoord: LED armatuur (Anton Kerkhofs)
7
jul
7
jul
Enige tijd geleden ontving ik een vraag van een van onze klanten. Deze was benaderd door een groothandel die LED verlichtingsbronnen levert met de vraag om TL- armaturen ontworpen voor gewone TL-buizen te modificeren zodat deze geschikt worden om er LED-tubes in te plaatsen.
Wat voor consequenties heeft dat voor ons, zijn wij dan verantwoordelijk voor het geheel. want een fabrikant heeft een armatuur geleverd voor TL en daar zit bv een CE keurmerk op, maar nu hebben we daar modificaties op aangebracht, dus stel er ontstaat brand door wat voor oorzaak dan ook, kan men ons dan aansprakelijk stellen?
Een elektrisch toestel moet, voordat het in de handel wordt gebracht of aan eigen medewerkers ter beschikking wordt gesteld, aantoonbaar voldoen aan Europese Richtlijn(en) die op het product van toepassing zijn. Bijvoorbeeld de EMC-richtlijn en laagspanningsrichtlijn. In Nederland zijn deze “Europese wetten” vertaald in de Warenwet en de daaraan gekoppelde Warenwet besluiten. Zo is er het Warenwetbesluit elektrotechnische producten.
Als een installateur een elektrisch toestel maakt (of modificeert) met als doel dit in de handel te brengen, dan is de installateur de samensteller ofwel de producent. Hij is dan verantwoordelijk voor de veiligheid van het samengestelde product, de bijbehorende documentatie en alle andere plichten voortkomende uit de van toepassing zijnde Richtlijnen.
Het Warenwetbesluit elektrotechnische producten is volledig te lezen op overheid.nl. Kort samengevat enkele bepalingen daaruit:
- Een elektrotechnische product moet, overeenkomstig de regels van goed vakmanschap, bij juiste installatie, bij gebruik overeenkomstig hun bestemming en degelijk onderhoud geen gevaar opleveren voor personen, huisdieren of goederen.
- Het product moet daartoe ten minste voldoen aan de veiligheidseisen die staan vermeld in de bijlage van het Warenwetbesluit elektrotechnische producten.
- Dat het product veilig is moet worden aangetoond door een procedure te volgen die staat beschreven in de Richtlijn. Praktisch betekent dit, dat de bouwer of samensteller de veiligheid moet kunnen aantonen op basis van onderzoeken. Een zogenaamde Notified body (onafhankelijk keuringsinstituut) moet dit voor sommige producten bevestigen en/ of kan hierin ondersteuning bieden.
- Bij het product, moeten duidelijk en in de Nederlandse taal instructies zijn gevoegd.
- Als de gehele procedure positief is doorlopen mag de CE-markering op het product worden geplaatst. Daarna mag het product worden verhandeld.
Het is dus niet toegestaan zondermeer een Tl-armatuur om te bouwen zodat deze geschikt wordt om er LED-tubes in aan te sluiten. Het armatuur krijgt andere technische specificaties dan bij het gebruik met een TL-fluorescentielamp.
Dat het ombouwen met een betrekkelijke eenvoudige ingreep mogelijk is, daar zijn legio voorbeelden op internet van te lezen. Door het voorschakelapparaat te verwijderen en de bedrading te modificeren kan uiteraard de LED-tube in een armatuur rechtstreeks worden gevoed en functioneert de LED-lamp. Echter wettelijk voldoet dit product niet aan gestelde eisen als niet de procedure wordt doorlopen zoals hiervoor is beschreven. De toezichthouder, belast met de naleving van het Warenwet besluit elektrotechnische producten is de Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit. In de praktijk is deze naleving beperkt door gebrek aan voldoende middelen bij deze autoriteit. Echter wanneer zich een incident voordoet met een omgebouwd armatuur is de ombouwer mogelijk aansprakelijk voor de gevolgen.
Fabrikanten van armaturen zoals Philips geven in de voorlichting ook duidelijk aan dat iedere garantie, claim of ondersteuning van de armaturenfabrikant vervalt na ombouwen. De verantwoording bij eventuele calamiteiten ligt dan ook bij de ombouwer.
Samenvattend; Het eenvoudigweg ombouwen en verhandelen (zonder de Richtlijn te volgen) is wettelijk niet toegestaan. De onderneming die ombouwt wordt gezien als een producent en is derhalve ook verantwoordelijk voor de veiligheid van het product en wellicht aansprakelijk bij eventuele calamiteiten.
